De afgelopen maanden hebben studenten van hogeschool Van Hall Larenstein en Hogeschool Arnhem Nijmegen onderzoek gedaan naar een ‘sedimentmotor’; het versnellen van de afzetting van sediment.
In opdracht van K3Delta en ingenieursbureau Witteveen+Bos hebben de studenten de mogelijkheid om de afzetting van sediment (zand, grind en klei) te bespoedigen door een gebied op een speciale manier in te richten. Daardoor zouden deze grondstoffen na een aantal jaar weer gewonnen kunnen worden. Het onderzoek komt voort uit de wens om herwinbare grondstoffen te gebruiken in o.a. de bouw. K3Delta en Witteveen+Bos hebben dit vraagstuk bij de twee hogescholen neergelegd en gevraagd om te onderzoeken wat voor soort gebieden geschikt zouden zijn voor zo’n sedimentmotor.
Afzetting van sediment
Sediment wordt al eeuwen door de rivieren aangevoerd en afgezet in de rivierbedding in de vorm van zand, klei of grind. Deze in het verleden afgezette grondstoffen worden nu gewonnen. Als de door de rivier overstroomde uitwaarden weer droogvallen, zie je in de uiterwaarden nieuw achtergelaten sediment. Als dat proces een handje geholpen zou worden door het gebied op een dusdanige manier in te richten zodat het optimaal sedimenteert, zou er dan na een aantal jaar opnieuw zand of klei gewonnen kunnen worden? Dat was de hoofdvraag waarmee de studenten aan de slag gingen. De studenten hebben onderzocht hoe sedimentatie verloopt, of dat gestuurd zou kunnen worden en hoe die kennis gebruikt zou kunnen worden bij de inrichting van een gebied om een sedimentatiemotor te bouwen.
Conclusies
De studenten vonden in literatuur over sedimentatie dat zware deeltjes die dicht over de grond stromen (zand) zich afzet in de binnenbocht van de rivier en dat kleine deeltjes, drijvend sediment (kleideeltjes) zich afzet in de buitenbocht van de rivier. Zo verwacht je zand in de luwte achter de binnenbocht en kleideeltjes meer in de uiterwaarden in de buitenbocht van de rivier. Het viel de studenten wel op dat de meeste literatuur zich richt op het juist niét laten sedimenteren van grondstoffen.
De studenten tekenden ook een inrichting van een gebied om te komen tot een sedimentmotor. Volgens de berekening is het in de meest optimale variant mogelijk om na 50 jaar weer 80 centimeter klei te winnen. Ten slotte gaven de studenten een aantal adviezen voor vervolgonderzoek.
K3Delta en Witteveen+Bos zijn enthousiast over het onderzoek en de antwoorden en vervolgvragen die daarbij naar boven kwamen. Het nodigt uit om daar meer onderzoek naar te gaan doen.