Een hoge stikstofdepositie (het neerslaan van stikstof op of in de grond) vormt een bedreiging voor plantensoorten die afhankelijk zijn van voedselarme omstandigheden. Het verlies van voor stikstof gevoelige plantensoorten als gevolg van een te hoge stikstofdepositie leidt uiteindelijk tot een homogene vegetatiestructuur in een gebied: algemeen voorkomende soorten komen steeds meer voor in dat gebied, terwijl zeldzame soorten verdwijnen.
Bij kleiwinningen is - ondanks de inzet van steeds schoner materieel - gedurende de uitvoering tijdelijk sprake van een hogere stikstofdepositie. Maar doordat kleiwinningen worden gecombineerd met natuurontwikkeling maakt de agrarische functie plaats voor nieuwe natuur. Het uit gebruik nemen van landbouwgrond resulteert op zijn beurt in een duurzame reductie van de stikstofbelasting in (natuur)gebieden. Volgens de mestgiftkengetallen voor landbouwgrond wordt per hectare 170 kg stikstof (N) per jaar toegediend. Van de totale hoeveelheid stikstof komt uiteindelijk 8% vrij in de vorm van ammoniak (NH₃) bij het bemesten van de grond (Van Bruggen e.a. 2013). Door de met kleiwinning gepaard gaande natuurontwikkeling verdwijnen deze agrarische activiteiten uit de gebieden, veelal de uiterwaarden. Dit resulteert in zowel een schonere lucht als bodem, met kansen voor zeldzame soorten.
Bron: Bruggen, C. van; Bikker, P.; Groenestein, C.M.; Haan, B.J. de; Hoogeveen, M.W.; Huijsmans, J.F.M.; Sluis, S.M.; Velthof, G.L. (2013). Ammoniakemissie uit dierlijke mest en kunstmest in 2011: berekeningen met het Nationaal emissiemodel voor Ammoniak (NEMA). Wageningen University & Research, Wageningen.